EKMEK İSRAFINA DUR DEMELİYİZ.

Türkiye’de ekmek beslenmemizin çok önemli bir parçası. Onsuz doymuyor eve ekmek almadan gidersek fırça bile yiyoruz. Ancak ekmeği ne yazık ki israf ediyoruz. Ekmek israfına ilişkin istatistiksel sonuçlar verecek bir çalışma henüz yok. Bugüne kadar verilen rakamlar, daha çok tahminlere dayanmakta ve bazen çelişkiler göstermektedir.

İllaki rakamsal ifadelere gerek yok. Her gün gözlerimizle görüyor ve şahit oluyoruz. Çöpler ekmek ve yemek artıkları dolu. Hele hele Ramazan ayında her gün sıcak sıcak ve aç karına alındığı için fazla sayıda alınan pideler ertesi gün olmasa da öbür gün çöpe gidiyor. Her gün sıcak ekmek yemek istiyorsak ihtiyacımız kadar almamız lazım. Bir de evin her ferdinin ayrı ayrı ekmek alması gibi bir durum da söz konusu olabiliyor. Yazıktır günahtır. Buğday tarlaya ekilmesinden ve yetiştirilmesinden tutunda un olup fırında ekmeğe dönüşünceye kadar geçen sürede ne emekler harcandığını bilen bilir. Ama ne yazık ki bunu düşünmeyen insanlarımız da oldukça fazla. 

Ekmek israfı sadece büyük kentlerde değil tüm yurtta yapılıyor. Yapılan araştırmaların sonuçlarına göre satın alınan her 10 ekmekten 1’i çöpe gidiyor. İsraf edilen ekmeğin ülke ekonomisine zarar verdiği kesindir. İsraf miktarını tam olarak tespit etmek zordur ama en fazla israfın yemekhanesi bulunan işyerleri, hastane, yatılı okul, öğrenci yurdu, otel, lokanta gibi toplu yemek tüketim yerlerinde olduğu kesindir.

Türk Standartları Enstitüsü tarafından yapılan “Türkiye’de ekmek sanayii, ekmek standardizasyonu ve ekmekçiliğin sorunları” konulu sempozyumda, ekmek israfının yüzde 70’ini toplu yemek tüketim yerlerindeki israfın oluşturduğu belirtilmiştir. Kuşadası’ndaki ekmek israfının da tahmin ediyorum yüzde 70’i turistik oteller ve lokantalarda oluyor. Ancak, bu israfta yerli turistlerin daha fazla kabahati var. Yerli turistler yiyebileceklerinden çok fazla ekmek alıyorlar. Sofrada artan ekmekler, doğruca çöpe gidiyor. Avrupalı turistler ise, kararınca ekmek alıyorlar.

Aynı zamanda evlerdeki ekmek israfının da gelir düzeyine göre değiştiği ifade ediliyor. Araştırmalar yüksek gelir gruplarının daha az ekmek tükettiğini ve daha fazla ekmek israf ettiğini, düşük gelir gruplarının ise daha fazla ekmek tüketirken ekmek israfının yok denecek kadar az olduğunu göstermektedir. Bu da ekmeğin ucuz bir gıda maddesi olmasından dolayı, yüksek gelir grubunda tasarrufa değer bulunmamasına bağlanıyor.

Ekmek israfını en aza indirebilmek için, uzmanlarca şunlar öneriliyor:

1. Üretimin talebe göre planlanması.

2. Raf ömrü uzun kaliteli ekmek üretimi.

3. Ekmeğin fırında veya satış yerinde uygun koşullarda muhafazası.

4. Ekmeğin pişirilmesi ile satışı arasındaki sürenin en aza indirilmesi.

5. Ekmeğin poşetlenmesi.

6. Küçük gramajlarda ekmek üretimi.

7. Toplu yemek tüketim yerlerinde ekmeğin dilimlenmiş olarak verilmesi.

8. Self servis tezgahlarında ekmeğin bas tarafta değil, yemeklerden sonra yer alması.

9. Toplu yemek tüketim yerlerinde, mönüye göre ekmek siparişi verilmesi; artan ekmeklerin daha sonraki günlerde kullanılmasını sağlayacak mönü düzenlemesi.

10. Satılamayan ekmeklerin fırınlar tarafından, galeta unu, kurutulmuş ekmek içi gibi başka gıda maddelerinin üretiminde kullanılması.

11. Orta derecede bayatlamış ekmeklerin düşük fiyattan satılması. (Amerika Birleşik Devletleri’nde, 48 saat içinde satılmayan ekmekler, “tasarruf dükkanları” olarak tanımlanan yerlerde daha düşük fiyattan satılmaktadır.)

12. Tüketicinin, soğumuş ekmeği bayatlamış saymaması.

13. Evlere ihtiyaçtan fazla ekmek alınmaması.

14. Evlerde ekmeğin oda sıcaklığında veya buzdolabında değil, derin dondurucuda saklanması.

15. Ev hanımlarının bayatlamış ekmeği değerlendirme konusunda bilgilendirilmesi ve teşvik edilmesi.

Bu bilincin oluşması ve ekmek israfının önüne geçilmesi gerektiğini tekrar ediyor, Saygılar sunuyorum..